Αισιόδοξη παρατήρηση

Αν παρατηρήσει κανείς TV, η αναλογία ασπρομαλληδων-μαυρομάλληδων στην ελληνική -κι όχι μόνο- πολιτική αλλάζει αργά και σταθερά υπέρ των δεύτερων. Με την προϋπόθεση ότι δεν τα βάφουν -πράγμα πιθανό, αφού στην πλειοψηφία τους είναι άνδρες- μιλάμε για σημαντική τάση να έρθει κάποτε στο προσκήνιο η νεότερη γενιά.

Αν επιτευχθεί αυτό, θα πρόκειται για αλλαγή βαθύτερη από τη Γαλλική Επανάσταση. Άλλωστε, η κύρια κοινωνική τραγωδία και η κύρια σύγκρουση πάντα ήταν και είναι ακριβώς η εγωιστική άρνηση της γενιάς που κατέχει την εξουσία να την παραδόσει στην επόμενη -η οποία φυσικά τη διεκδικεί- μόλις αρχίσει να γερνάει.
Τι λέω τώρα? Για σκεφτείτε το: κάθε γενιά έχει αναγκαστικά άλλες ιδέες από την  προηγούμενη, αφού μεγάλωσε και διαμορφώθηκε σε άλλο περιβάλλον. Αναγκαστικά, λοιπόν, διαφωνεί και συγκρούεται με την προηγούμενη, τα μέλη της οποίας κατά κανόνα θα πεθάνουν με τις ιδέες που διαμόρφωσαν ως τα 20 τους και δε θα καταλάβουν ποτέ ότι ο κόσμος άλλαξε.
Αναγκαστικά, η νέα γενιά βλέπει τα πάντα κριτικά και θέλει να τα αλλάξει. Κατά κανόνα, οι ιδέες της είναι εφυέστερες -λόγω εξέλιξης και μόνο- σίγουρα πιο σύγχρονες και σίγουρα τελικά θα επικρατήσουν. Κι όμως, η γενιά που είναι στην εξουσία αδυνατεί να συνειδητοποιήσει αυτήν την απλή αλήθεια και αντιστέκεται ανώφελα στη φυσική τάση των πραγμάτων να αλλάζουν αδιάκοπα. Αυτή η τάση που καταπιέζεται -βίαια πάντοτε- αναγκάζεται να προχωρήσει, όχι γραμμικά κι ομάλα -που θα ήταν το επιθυμητό- αλλά κβαντωμένα, με ξεσπάσματα που λέγονται Επαναστάσεις.
Είναι βέβαιο ότι καμμιά εξουσία, όσο αυταρχική κι αν είναι δε μπορεί να αποτρέψει τη μετάβαση στο επόμενο στάδιο εξέλιξης. Αυτό είναι το ευτύχημα. Το δυστύχημα είναι ότι η μετάβαση γίνεται με μεγάλες απώλειες.
Η πραγματική απειλή σήμερα είναι άλλη: η γήρανση του πληθυσμού. Άλλωστε εξέλιξη = νεότητα. Ας ελπίσουμε να μην μπορέσει να την ανακόψει την πορεία της εξέλιξης.

αναγνώστης